Nisu kao nekad, ali respekt

Svi znamo da je ČSSR bio evropski prvak 1976. kao i dva puta svjetski vicešampioni 1934. i 1966, a zajednička država je posljednji put nastupala u kvalifikacijama za SP 1994. kad su bili treći u grupi iza Rumunije i Belgije. Već prvo pojavljivanje pod imenom Češka i to 1996. bilo je fantastično. Generacija Poborskog, Šmicera, Kuke, Nemeca, Bejbla, Repke, Koube, Suhopareka, pod vođstvom Dušana Uhrina je zadivila svijet i na Evropskom prvenstvu u Engleskoj su stigli do finala gdje su nesretno poraženi u produžetku od Njemačke.

U kvalifikacijama za SP 1998. očekivao se sa nepromijenjenim timom novi uspijeh, ali su Španija i SR Jugoslavija bile bolje i Francuska je ostala san. Na EURU 2000. nisu prošli grupu (u kvalifikacijama svih 10 pobjeda) iako je to period kad su septembra 1999. i od januara do maja 2000. bili drugi na FIFA rang listi. To su inače ponovili u maju 2005. i od januara do maja 2006, a sad su tek 40.

Reprezentaciju je 2001. preuzeo Karel Bruckner koji je na toj funkciji ostao do 2008. Strašno razočaranje uslijedilo je u kvalifikacijama za SP 2002. kad su u baražu bili bolji Belgijanci, ali Koller, Baroš i ostali na EURU 2004. ponovo blistaju i igraju fantastičan fudbal. U grupi su dobili i Holanđane i Nijemce pa su u četvrfinalu zgromili Dance, ali su ih na putu ka novom finalu zaustavili čvrsti Grci. Novi baraž su igrali u kvalifikacijama za SP 2006. kad su bili bolji od Norveške i konačno su iz trećeg pokušaja otišli na najaču smotru. Tamo su Rosicky i kompanija imali velike ambicije, ali su nakon pobjede nad SAD izgubili od Italije i Gane i tužni su se vratili kući.

Brukner je A tim odveo i na EURO 2008. gdje su uprkos pobjedi u prvom meču nad Švajcarskom ostali iza Njemačke i Portugala i to je označilo početak krize i mijenjanja selektora. Za tili čas su se kao selektori promijenili Petr Rada (2008-2009), František Štraka (2009) i Ivan Hašek (2009)  što je uticalo da u kvalifikacijama za SP 2010. budu samo treći u grupi sa 16 bodova iza Slovačke sa 22 i Slovenije sa 20, a pogotovo je bio bolan poraz od Slovaka 1. aprila 2009. u Pragu sa 2:1.

Federacija je na kraju u oktobru 2009. odlučila da novi selektor bude Michal Bilek (1965) kome u ulozi menadžera pomaže i legendarni Vladimir Šmicer. Bilek je inače na SP 1990. postigao dva gola za ČSSR koji je tad stigao do četvrfinala, a najveći deo karijere proveo je u Sparti uz koju je nastupao i za Betis. Vodio je 2002. i 2003. Češku U19 pa Blsane, Plzen, Spartu od 2006. do 2008 i Ružomberok 2008. i 2009.

Sve ukupno Česi u kvalifikacijama za EURO 2012. kao i za SP 2010. nisu briljirali, ali su iza neprokosnovene Španije ipak bili drugi sa 4 pobjede, jednim remijem i 3 poraza uz gol razliku 12:8. Španci su ih pobijedili sa 2:1 i 2:0, čak su izgubili i od Litvanije kući sa 1:0, ali im je posljednji meč protiv istog rivala koji su dobili sa 4:1 bio i najbolji u kvalifikacijama. Škote su dobili sa 2:0 u Pragu dok su u Glasgowu izvukli bod u 90. minutu što im je zapravo i donijelo odlučujuću prednost.

Bilek je dosta lutao kroz mečeva i čak 32 igrača su imala bar jedan nastup u 8 susreta. Sve su odigrali defanzivci Michal Kadelc (Bayer) i Roman Hubnik (Hertha), a po jedan manje Petr Čech (Chelsea), vezisti Jaroslav Plašil (Bordeaux), Tomaš Rosicky (Arsenal) i Tomaš Hubschman (Shakthar, on igra i štopera). Od napadač su najviše nastupali Milan Baroš (Galatasaray) i Tomaš Necid (CSKA) i to šest odnosno pet puta. Michal Kadlec je sa 4 gola i najbolji strijelac dok su Plašil i vezista Jan Rezek (Anortozis) postigli po dva. Od igrača i da spomenemo Zdeneka Pospecha (Mainz), Daniela Pudila (Genk), Jana Polaka (Wolfsburg), Kamila Vaceka (Chievo) i Tomaša Perkharta (Nurnberg).

Najviše utakmica za Češku ima Karel Poborsky koji je od 1994. do 2006. odigrao čak 118 utakmica. Slijede Jan Koller i Pavel Nedved sa po 91, Čech 84 i Baroš 82 iza koga su Šmicer i Rosicky sa 81. Koller je ubijedljivo najbolji strijelac sa 55 golova ispred Baroša sa 39, Šmicera sa 27, Kuke 22 i Rosickog 20. Česi su kao domaćini najviše utakmica odigrali na Generali Areni u Pragu i to 33, a u Teplicama su odigrali 19 mečeva. Kad se vide igrači koji su nekad nosili dres Češke, evidentan je pad u kvalitetu što se počelo odražavati i na rezultate. Još uvijek naravno tu ima odličnih pojedinaca, a o ugledu dovoljno govore plasmani na četiri uzastopna EURA sa prilikom i za peto.


Bosna i Hercegovina je za razliku od Republike Irske sa kojom nismo nikad igrali dva puta ukrštala koplje sa Česima. Bilo je to u kvalifikacijam za EURO 2000. kad su Česi ostvarili svih 10 pobjeda, Škoti su bili drugi sa 18, a BIH treća sa 11. Česi su nas 10. oktobra 1998. pobijedili kao gosti sa 3:1, dok smo 8. septembra 1999. u Pragu izgubili sa 3:0.