Kako funkcionišu ilegalni tokovi novca kroz fudbal?

Ovaj skandal je na kraju rezultirao padom dvije najmoćnije ličnosti u fudbalu: predsjednika FIFA-e Seppa Blatera i predsjednika UEFA-e Michela Platinija kojima je FIFA-in etički komitet izrekao osmogodišnje zabrane obavljanja bilo kakvih aktivnosti vezanih za fudbal.

Švicarska policija, postupajući po zahtjevu Sjedinjenih Američkih Država, izvršila je raciju visokog profila u luksuznom hotelu u Cirihu što je dovelo do hapšenja sedam čelnika FIFA-e. Ova operacija označila je kraj detaljne istrage FBI-a koja je tri godine ispitivala njeno poslovanje.

U decembru iste godine dodatnih 16 zvaničnika suočilo se s optužbama i to za različite oblike prijevarnih aktivnosti, uključujući optužbe za mito i pranje novca u iznosu od preko 200 miliona dolara.

Skandal FIFA-e imao je duboke posljedice po organizaciju odgovornu za nadzor međunarodnog fudbala. To je izazvalo značajne sumnje u transparentnost i poštenje rada FIFA-e, uključujući proces dodjele turnira Svjetskog prvenstva, izbor predsjednika i upravljanje finansijama, posebno onim namijenjenim za poboljšanje fudbalske infrastrukture u manje privilegovanim zemljama članicama.

Korupcija se također infiltrirala u portugalski fudbal i to sa alarmantnim posljedicama. Istrage javnih tužilaca bile su usmjerene na prostorije povezane s FC Porto i njegovim izvršnim direktorom - Jorgeom Nuno Pinto da Costa, otkrivajući mrežu finansijskih malverzacija uključujući isplatu od 9 miliona eura agentima kao dio transfera igrača od 50 miliona eura u Real Madrid 2019. godine.

Tokom operacije Matrioskas, portugalska policija, uz podršku Europola, uspješno je razbila transnacionalnu kriminalnu grupu koja se bavila pranjem novca u fudbalskom sektoru a koju su prvenstveno činili ruski državljani. Ova mreža, koja djeluje najmanje od 2008. godine, izdanak je ruske mafijaške organizacije odgovorne za pranje miliona eura u raznim zemljama EU. Cilj grupe je fokusiranje na finansijski ugrožene evropske fudbalske klubove, infiltriranje u organizacijske strukture putem dobrotvora koji bi davali kratkoročne donacije ili investicije kako bi stekli povjerenje što bi na kraju vodilo kupovini kluba. Operacija Matrioskas dovela je do hapšenja tri ključne osobe, pretresa 22 kuće i kompanije uključujući četiri velika fudbalska kluba i zapljene značajnih količina novca.

Kako i zašto baš fudbal? Zahvaljujući svojoj beskrajnoj popularnosti, fudbal kanališe ogromne sume novca kroz transfere igrača, sponzorstva i ugovore o emitovanju. Upravo tamo gdje postoji protok novca postoji i potencijal za nezakonite aktivnosti. Pranje novca u fudbalu uključuje složene tehnike za skrivanje izvora nezakonito stečenog novca. Najčešći primjer je manipulisanje transferima igrača.

Naduvavanjem cijene plaćene za igrača tokom transfera, kriminalne grupe mogu učiniti da njihov ilegalni novac izgleda legitimno. Dodatni novac koji je plaćen iznad stvarne vrijednosti igrača usmjerava se nazad do kriminalnih izvora preko složenih ruta dok istovremeno kao pokriće služi vjerodostojni fudbalski kupoprodajni ugovor. Sponzorski ugovori takođe nude pogodan način za pranje novca.

Kriminalne grupe mogu osnovati lažne kompanije ili posrednike koji se pojavljuju kao lažni sponzori fudbalskih klubova ili događaja, te koji ubacuju svoj prljavi novac u legitimni fudbalski sistem. Ove transakcije brišu granicu između stvarnog sponzorstva i pranja novca dovodeći sport u opasnost od finansijske prevare.

Kako bi izbjegla utaju poreza i potencijalne skandale, od 2029. godine većina profesionalnih fudbalskih klubova i svaki agent unutar Europske unije morati će provjeravati identitet svojih klijenata, nadgledati transakcije, uključujući transfere igrača i prijavljivati ​​sumnjive transakcije svojoj relevantnoj finansijskoj obavještajnoj službi. Hoće li novi mehanizmi kontrole spriječiti ilegalne aktivnosti ili će za najbogatije i dalje važiti drugačija pravila, ostaje da se vidi.