Tekst bez imena i prezimena, a vi vrlo dobro znate...

Nakon igračke karijere koja je 1959. godine počela u klubu koji su osnovali radnici željeznice, a završila u francuskom Strasbourgu skoro 20 godina kasnije, okrenuo se trenerskom poslu.

Svaka mu je kao iz naftalina. Svaka njegova izgovorena rečenica je teza ili tema za jedan kvalitetan diplomski ili magistarski rad, a Boga mi i za doktorsku disertaciju. Mnoge kolege se boje njegovog odgovora, koji je uvijek dvosmislen, trosmislen…višesmislen, ali uvijek odmjeren i rijetko neprecizan.

Kako je igrao fudbal dovoljno govori njegov nadimak - Štraus, za koji je nedavno jedan od doajena jugoslovenskog sportskog novinarstva priznao da je „patentirao“ ovaj nadimak za fudbalera čije su zamisli na terenu bile ravne najboljim ostvarenjima poznatog njemačkog kompozitora.

Po okončanju aktivne igračke karijere koju nisu obilježili veliki trofeji posvetio se trenerskoj karijeri, a finale Evropskog prvenstva 1968. godine protiv Italije u dresu Jugoslavije ostati će upisano kao njegov najveći uspjeh iz igračke karijere, iako je i tada veći dio utakmice prehodao zbog povrede jer fudbalska pravila tada nisu dozvoljavala izmjene.

Trenersku baš kao i igračku karijeru počeo je u Željezničaru, a na klupi sarajevskih Plavih debitovao je 1978. godine. Viziju igre kojoj je težio kao fudbaler znao je uspješno prenijeti i na svoje fudbalere kao trener, a dok je dobar dio Evrope igrao demode fudbal, klub sa Grbavice igrao je, u tada super-modernoj, formaciji 4-4-2, bez libera, sa bekovima koji su uspješno znali pokrivati kompletnu stranu, od igre u odbrani, pa do vrlo bitnog učešća u napadu, gotovo na poziciji tadašnjih krila.

Od dolaska na mjesto šefa struke Željezničara odškolovao je jednu cijelu ekipu fudbalera tima sa Grbavice koju je predvodio Mehmed Baždarević, zajedno sa Mirsadom Baljićem, Harisom Škorom, Edinom Bahtićem, Draganom Škrbom, Radmilom Mihajlovićem, Vladom Čapljićem…generaciju koja će nakon one šampionske iz 1971/1972 vjerovatno ostati upamćena kao najuspješnija u historiji kluba.

Sa Željezničarom nije uspio osvojiti ništa u periodu od 1978. do 1986. godine, ali je za to vrijeme uspio stvoriti prepoznatljiv stil igre koji je i u godinama poslije gajio klub iz Doline ćupova. Kup Maršala Tita njemu i njegovim fudbalerima izmakao je u finalnom okršaju sa mostarskim Veležom 1981. godine u jednom od najboljih finala ovoga takmičenja u kojem su Rođeni slavili sa 3:2. U ovom periodu Plavi dva puta završavali kao drugoplasirani u tadašnjoj super-jakoj Prvoj saveznoj ligi Jugoslavije.

Kruna njegovog rada u klubu osnovanom 1921. godine trebao je biti revanš susret polufinala Kupa UEFA u kojem je Željezničar nakon poraza od 3:1 od mađarskog Videotona trebao pobjedu od 2:0 za plasman u finale, i odlazak na megdan velikom Real Madridu. Golovima Bahtića i Ćurića Željo je imao potrebnih 2:0, ali gol Czuhaya za 2:1 srušio je san o velikom evropskom finalu. Nastao je muk na stadionu, primljen je gol iz ničega. 

Par mjesta od mene, tačno 30 godina sjedio je od mene isti onaj čovjek kojeg je te noći od velikog uspjeha sa „malim“ Željom djelilo svega nekoliko minuta. Slušao je izlaganja raznih fudbalskih (ne)radnika, kako iznose svoja mišljena o učinjenom u N/FSBiH u 2013. godini, istog onog Saveza koji je svojim ugledom i znanjem, bolestan i po stare dane spašavao od propasti.

Slušam kako se nedavno žali da ga nerviraju nekakvi Halepi i kompanija, fudbalski „djelatnici“ za koje je izmislio igru sa bubamarom. Realno ne samo bubamaru, za takve je izmislio svijet.

Fudbalski vizionar na mjesto selektora fudbalske reprezentacije Jugoslavije, koje je ranije obično bilo rezervisano za trener „velike četvorke“, stigao je  1986. godine, a za njenim kormilom ostao je do 1991. i početka agresije na njegovu Bosnu i Hercegovinu.

U svom selektorskom mandatu imao je veliki broj kritičara, a zamjerki za mnoge stvari unutar najbolje selekcije bivše SFRJ bilo je jako puno. Nakon što je selekcija bivše zajedničke države eliminisana sa Mundijala u Italiji 1990. godine, a vojska te iste države napala njegovu rodnu grudu podnio je ostavku na selektorsku poziciju, ali i na mjesto šefa struke FK Partizan.

Dušebrižnici i danas, puno godina poslije ovog čina pričaju o lažnom moralisanju čovjeka koji je spasio bosanskohercegovački fudbal, velikom filozofu fudbalske igre, kojeg su dugo godina poslije rata u nezavisnoj Bosni i Hercegovini kritikovali jer nije želio obnašati ikakvu ulogu u Savezu. Ipak, u odsutnim momentima borbe za opstanak domaćeg fudbala, u koji je ugradio dobar dio sebe, nakon što su se FIFA i UEFA obračunale sa „tri strane, tri puta, tri stara havera ljuta“, svojim znanjem je Savez digao iz pepela. 

Ipak, neosporna je činjenica da mu uz reprezentativce i selektora Safeta Sušića, fudbalera zbog čijeg poziva u selekciju SFR Jugoslavije 1990. godine je takođe bio na udaru kritika tadašnje sportske javnosti, pripadaju najveće zasluge za historijski plasman fudbalske reprezentacije BiH na Mundijal.

Na kraju ovaj tekst ne zaslužuje Ime i Prezime, preveliko je, ali vi vrlo dobro znate, rodio se ovdje…